Tradisjonelt heter det ingen av delene på norsk. 

De to formuleringene er mer eller mindre direkte oversettelser av «I did it for a reason». Den minst direkte oversettelsen, med «av», knytter seg til eksisterende norske uttrykk som «av den grunn», «av grunner som …».

På norsk starter vi vanligvis i en annen ende: «Det var en grunn til at jeg gjorde det» 

En grunn til at den engelske uttrykksmåten fester seg, er nok at vi gjerne vil kunne starte som på engelsk med oss selv og gjerningen i fokus: «Jeg gjorde det …». Bordet fanger, og vi må ty til direkte oversettelse av resten.

Vi kan eventuelt si «Jeg hadde en grunn til å gjøre det» eller «Jeg gjorde det ikke uten grunn», men det er ytringer som krever litt mer planlegging. 

Den tradisjonelle bøyinga av tenkje, blenkje og krenkje er slik:

tenkje – tenkjer – tenkte – har tenkt
blenkje – blenkje – blenkte – har blenkt
krenkje – krenkjer – krenkte – har krenkt

Dette er såkalla e-verb; dei har ikkje nokon a i bøyingsendingane (bortsett frå dei valfrie infinitivsformene å tenkja osb.).

J-en er valfri, men ikkje bøyingsmåten. «Har *krenkja», som ein stundom ser, er altså heilt gale. Skal ein fyrst bøye dette verbet gale, er det betre å skrive «har krenka». Då bøyer ein det på same måte som å senke:

senke – senker – senka – har senka

Somme blandar inn ein j i bøyinga av senke. Det er òg heilt gale. Skal ein bruke j, må ein halde seg til den tradisjonelle varianten av ordet i nynorsk, altså å søkkje:

søkkje – søkkjer – søkkte – har søkkt

(Merk at søkke – søkk – sokk – har sokke tyder noko anna. Det svarer til bokmål synke.)

To ord som faktisk skal bøyast med både j og a, er å lenkje og å benkje:

lenkje – lenkjar – lenkja – har lenkja
benkje – benkjar – benkja – har benkja

Dette «avviket» heng saman med at verba er avleidde av substantiv (ei lenkje og ein benk). J-en er valfri i desse verba òg, men ein bør velje same løysing i verbet som i substantivet (altså t.d. ei lenkje – å lenkje). 

Det finst ein eldre variant av verbet å lenkje. Det er eit e-verb:

lekkje – lekkjer – lekte – har lekt

Jamfør til dømes det meir kjende verbet 

tekkje – tekkjer – tekte – har tekt

Fortidsformene av å lekkje kan sjå løgne ut for den som er mest van med bokmål, men hugs at bokmål lekte = nynorsk leika. Skriv ein å lekkje, bør ein helst bruke substantivet ei lekkje i staden for ei lenkje. 

Den tradisjonelle leseuttalen er /mean/ og /sian/. 

Dei fleste d-ar mellom vokalar og til slutt i ord etter vokal er stumme. Dette gjeld vel å merke gamle norske ord, ikkje importord. 

I gammalnorsk hadde desse orda stungen d (uttalt som th i engelsk the). Det er mange hundre år sidan dei stungne d-ane fall bort i norsk. Dei overlevde berre – og då i form av vanleg d – på delar av Nord-Vestlandet. (Vi ser her bort frå bokmål og spreidde ord i ymse dialektar.) 

Når folk som ikkje er sunnmøringar eller nordfjordingar, les ord som med, medan, sidan, sida, tida og nedanfor med hard d på nynorsk, må det reknast som skriftuttale, og det har ikkje vore tilrådd.

I mange dialektar har n-en òg falle bort (slik at det heiter /mea/ og /sia/), men ein plar ta med n-en når ein les nynorsk høgt. Det finst elles mange fleire meir særmerkte dialektformer, som til dømes /sea/, /sio/ og /mende/.

Medan har synonyma mens (som i bokmål) og dessutan kortvarianten med /me/, som var meir utbreidd enn medan på Ivar Aasen si tid. 

Hugs at det heiter ved sida av, uttalt ve sia a(v) utan n til slutt! Dette uttrykket har ingenting med adverbet sidan å gjera. Sida /sia/ er her bunden form av ei side /ei sie/.

Ordene svigerbror  og svigersøster står i blant annet Tanums store rettskrivningsordbok, Nynorskordboka og Det Norske Akademis ordbok. Det er ikke galt å bruke dem.

Svigerbror og svigersøster er brukt i mange dialekter, særlig nordpå. Men som du ser av statistikken nedenfor (søk i aviskilder), er svoger og svigerinne de vanlige ordene for disse familiemedlemmene i skrift.

Det er flere grunner til at den norske ordbruken ikke er helt ens. For det første er ikke svoger og svigerinne entydige ord. For det andre er ikke sviger- og svoger-ord gamle norske arveord, men lån fra middelnedertysk, og det gikk nok lang tid før de slo rot i vanlig norsk folkemål. Dessuten fantes det mange steder helt andre ord for svoger og svigerinne i gamle dager, jamfør denne lista over slektsord. (Søk etter verbror og versyster på lista. Legg også merke til de mer spesifikke termene systermann og brorkone for den ene typen svoger/svigerinne, altså søskens ektefelle.)

Tradisjonelt uttales slike navn med j-lyd, akkurat som navn på Gy- og Gi-.

Vi kan kalle det hovedregelen. Men noen navn har med tida fått bokstavrett uttale (skriftuttale).

Mens alle uttaler Geilo /jeilo/, er det nå så vanlig å uttale Geiranger med hard g- at NRK har endret uttalerådet* sitt fra /jeiranger/ til /geiranger/.  Den gamle lokale uttalen hadde j-lyd: /jårånjen/. Merk at navnet tradisjonelt har hatt trykk på første stavelse og tostavingstonelag (tonem 2).

(*Lenka til NRK virker for tida ikke.)

Nedenfor byr vi på mer lesestoff for spesielt interesserte.

Oluf Rygh i verket Norske Gaardnavne:

Alf Hellevik i boka God norsk i skrift og tale (1956):